Dạy học online: Một tiết dạy, trăm mắt nhìn

Dạy và học tập trực tuyến: Làm thế nào để đạt hiệu quả cao?

Mỗi nhà trường cần xây dựng kế hoạch học tập trực tuyến khả thi và phù hợp với học sinh, có sự tương tác thường xuyên, liên tục giữa giáo viên với phụ huynh, học sinh mới đem lại hiệu quả thực sự.

 Theo báo cáo nhanh của các tỉnh, thành phố trên cả nước, hiện có hơn 11.000 trường phổ thông đang tổ chức dạy học theo hình thức trực tuyến, do học sinh không thể đến trường vì ảnh hưởng của dịch COVID-19.

Tuy nhiên, việc tổ chức dạy học trong những ngày đầu của năm học mới còn gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, các chuyên gia giáo dục cho rằng, mỗi nhà trường cần xây dựng kế hoạch học tập trực tuyến khả thi và phù hợp với học sinh, trong đó, có sự tương tác thường xuyên, liên tục giữa giáo viên với phụ huynh, học sinh mới đem lại hiệu quả thực sự.

Xây dựng kế hoạch học trực tuyến khả thi và phù hợp

Dự kiến giữa tháng 9/2021, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ ban hành hướng dẫn điều chỉnh nội dung dạy học. Trong đó, bảo đảm trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản, cốt lõi của tất cả các môn học; làm cơ sở để thực hiện các nội dung khác một cách chủ động, linh hoạt trong các tình huống khác nhau của tình hình dịch COVID-19.

Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các trường khi triển khai cần đảm bảo các môn học công bằng như nhau, không xem một số môn là môn chính và cắt bớt thời lượng của một số môn bị xem là môn phụ.

Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Chí Thành, Chủ nhiệm Khoa Sư phạm (Trường Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, các địa phương cần chủ động xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch năm học linh hoạt, tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên, học sinh, vừa bảo đảm sức khoẻ, vừa hoàn thành chương trình giáo dục theo kế hoạch và bảo đảm chất lượng giáo dục.

Theo Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Chí Thành, khi triển khai giảng dạy trực tuyến, các nhà trường cần kết hợp hài hòa giữa các môn học để có một kế hoạch học trực tuyến khả thi và phù hợp.

Không để học sinh quá tải về kiến thức, thời gian, ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển tự nhiên của học sinh phổ thông. Nhà trường và giáo viên cũng cần hướng dẫn các gia đình trong việc phối hợp chăm sóc, giáo dục học sinh bảo đảm an toàn, hiệu quả trong thời gian học trực tuyến.

Do dạy học trực tuyến có những đặc thù khác biệt so với hình thức dạy học trực tiếp nên các giáo viên cần được đào tạo và bồi dưỡng giáo viên để đổi mới phương pháp dạy học.

Giáo viên khi dạy trực tuyến chỉ mong có được phần mềm tốt, đường truyền nhanh và ổn định để việc dạy và học trực tuyến dần đảm bảo, giúp giáo viên và học sinh yên tâm, phát huy nhiệt huyết, sáng tạo trong các giờ học. (Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN)

Đặc biệt nhấn mạnh đến kỹ năng thiết kế các hoạt động kiểm tra-đánh giá bởi trong giờ dạy trực tuyến, giáo viên không có cơ hội kiểm soát trực tiếp tiến trình học tập của học sinh.

Giáo viên cần có kỹ năng xây dựng và lựa chọn học liệu; biết cách sử dụng công cụ hoặc dịch vụ công nghệ thông tin để tổ chức dạy học qua Internet; tổ chức các hoạt động học cho học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập, trao đổi, thảo luận giữa học sinh với nhau và giữa học sinh với giáo viên; kiểm tra, đánh giá mức độ nắm vững kiến thức đã học qua internet khi học sinh đi học trở lại; tổ chức ôn tập, bổ sung, củng cố kiến thức cho học sinh trước khi dạy các bài học tiếp theo trong chương trình.

Giáo viên cần là bạn cùng chơi, cùng học

Tiến sỹ Tôn Quang Cường, Chủ nhiệm Khoa Công nghệ giáo dục (Trường Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội) chia sẻ, sau một tuần triển khai dạy học trực tuyến tại nhiều địa phương trên cả nước, nhất là với học sinh lớp 1, có 3 thách thức rất lớn đang đặt ra, đó là sự bỡ ngỡ của học sinh khi tiếp cận phương thức dạy học mới; sự căng thẳng của nhà trường, giáo viên và phụ huynh khi sử dung tích hợp công nghệ và sự thiếu hụt mang tính hệ thống của việc đảm bảo hạ tầng, thiết bị, các tài nguyên số cần thiết.

Một trong những nguyên nhân chính tạo ra thách thức, khó khăn đó là cách tổ chức các hoạt động tương tác của giáo viên trong quá trình dạy học.

[Bảo đảm điều kiện dạy và học phù hợp với tình hình dịch COVID-19]

Sự tương tác bao gồm: tương tác trực tiếp nhưng không tiếp xúc giữa giáo viên và học sinh trong giờ học online; tương tác gián tiếp giữa giáo viên và học sinh trước và sau giờ học online; tương tác với cha mẹ học sinh để đảm bảo kết nối và trợ giúp từ phía gia đình học sinh.

Tiến sỹ Tôn Quang Cường cho rằng, phần lớn giáo viên hiện nay mới chỉ tập trung tương tác trong quá trình giờ học online được diễn ra mà quên mất các khả năng hỗ trợ học sinh trước và sau giờ học, đi kèm với đó là sự tham gia trợ giúp của cha mẹ học sinh.

Tuy nhiên, việc duy trì tương tác trong giờ học online là phần việc nặng nhất, khó nhất đối với giáo viên, vì nhiều lý do như thời gian tương tác ngắn, lớp đông học sinh, học sinh hiếu động, kỹ năng sử dụng các giải pháp công nghệ hạn chế, lỗi đường truyền, kết nối, thiếu thiết bị ngoại vi đồng bộ...

Vì vậy, giáo viên nên dành một số buổi học ban đầu (thậm chí 1-2 tuần) không dạy học mà chủ yếu để làm quen với học sinh, hướng dẫn các thao tác cơ bản trên ứng dụng, thiết bị cho học sinh và cả cha mẹ học sinh; trao đổi, kể chuyện với học sinh… để tạo môi trường thân thiện.

Giáo viên cũng cần duy trì việc tương tác với phụ huynh, có thể qua nhóm Zalo để thu thập thông tin phản ánh về việc học tập, chụp ảnh, gửi các nội dung, thông điệp cần thiết; gọi điện, nhắn tin trao đổi, cập nhật liên tục với cha mẹ học sinh để yêu cầu trợ giúp cá nhân…

Tiến sỹ Tôn Quang Cường nhấn mạnh, trong học trực tuyến, bản thân học sinh luôn có xu hướng sợ bị cô đơn khi bị mất giao tiếp, lo lắng khi không hiểu lời cô giảng, nội dung bài giảng, lúng túng khi bắt chước các thao tác hoặc bất an khi thấy làm không đúng theo yêu cầu, bỡ ngỡ khi sử dụng công nghệ…

Do đó, người giáo viên cần phải thực sự là bạn cùng chơi, bạn cùng học trong mọi hoạt động của trẻ.

Dạy học Tiểu học, nhất là cho học sinh lớp 1, 2, cần phải lấy sự hứng thú và tham gia của học sinh làm gốc. Ở lứa tuổi này, mỗi bài học nên là một trò chơi; kiến thức, kỹ năng cần hình thành chính là luật chơi; giáo viên, cha mẹ học sinh chính là bạn cùng chơi và công nghệ phải là đồ chơi.

Chúng ta không có cơ hội kết giao trực tiếp với học sinh nhưng lại có thể kết nối với các em bằng công nghệ. Vì vâỵ, hãy nghĩ đến học sinh để sử dụng công nghệ một cách sáng tạo theo cách riêng của thầy cô./.

Việt Hà (TTXVN/Vietnam+)

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/day-va-hoc-tap-truc-tuyen-lam-the-nao-de-dat-hieu-qua-cao/740234.vnp

Dạy học online: Một tiết dạy, trăm mắt nhìn

Dạy học online: Một tiết dạy, trăm mắt nhìn

TTO - "Khán thính giả" của giáo viên trong giờ dạy online giờ đây không chỉ là học sinh mà còn là lãnh đạo trường, phụ huynh, ông bà, dư luận và cả mạng xã hội.

Áp lực bủa vây giáo viên mà để vượt qua, bên cạnh nỗ lực của thầy cô, rất cần sự thấu hiểu, chia sẻ và chung tay của nhà trường, gia đình và xã hội.

"Nói sao để con hiểu, phụ huynh hài lòng?!"

Cô N.T.T.K., chủ nhiệm lớp 2 một trường tiểu học ở quận 6 (TP.HCM), cho biết một tuần trôi qua, sau ngày tựu trường cô cảm thấy thật căng thẳng và chưa nghĩ ra cách nào khả thi để thoát ra được. "Tôi không thấy nặng về chương trình hay phương pháp dạy học trực tuyến trong tình hình dịch bệnh. Cái tôi lo là trong tiết dạy của mình, nhiều phụ huynh hỗ trợ con và can thiệp hơi sâu. Có hôm vẳng trong âm thanh tiếng phụ huynh: "Không biết bà cô mày dạy có chuẩn không?". Tôi thật sự buồn. Đây là những giờ "mào đầu" để dặn dò các con về kỹ năng, kích thích tinh thần học cho con nên giáo viên đôi khi phải pha những câu chuyện đời thường, nhẹ nhàng, vui vẻ. Phụ huynh lại hiểu sai ý. Đó là chưa kể mạng Internet mấy hôm nay bị rớt liên tục, có em vào được, em thì không; phụ huynh lại nổi nóng với giáo viên, xem như lỗi tại cô" - cô K. giãi bày.

Phụ trách lớp gồm 35 em học sinh lớp 1 môn tiếng Anh tích hợp ở một trường của quận Tân Bình, cô H.G. kể có 35 camera trên màn hình máy tính của cô, mỗi ô tài khoản tên học sinh xuất hiện đến 2 - 3 người chen vào và xen ngang. Cô H.G. nói thêm đó là ông bà, cha mẹ, anh chị của các em "điểm diện" vào trong camera khi tiết học bắt đầu.

"Việc ông bà, gia đình quan tâm đến tiết học của con là điều rất tốt. Nhưng dù online nhưng đây là không gian lớp học, người thân xuất hiện ở lớp nên buộc cô giáo phải linh hoạt ngôn ngữ cho cả hai thế hệ. Nói sao cho các con hiểu, nói như thế nào để phụ huynh hài lòng… Nhìn màn hình khô cứng nhưng giáo viên phải hoạt ngôn cho phù hợp với học sinh, phụ huynh. Nghĩa là trong một tiết dạy có trăm con mắt nhìn, giáo viên vô cùng áp lực" - cô G. nói.

Giáo viên một trường tiểu học ở TP.HCM họp phụ huynh, chia sẻ những khó khăn chung trong những ngày đầu năm học 2021 - 2022 - Ảnh: L.T.

Cuộc "di dân" thiếu chuẩn bị

Bà Nguyễn Thúy Uyên Phương, nhà nghiên cứu và thực hành giáo dục tại TP.HCM, ví việc học sinh ở Việt Nam online mà không có chuẩn bị trước nôm na như cuộc di dân lên thế giới số do đại hồng thủy mang tên COVID-19 ập tới. Theo bà Uyên Phương, trong cuộc "di dân" này, giáo viên là người gần như tự lực khai phá vùng đất mới, vùng đất xa lạ và cầm "cuốc" để khai hoang trong trạng thái bị động, thiếu hỗ trợ nhưng thừa áp lực.

"Giáo viên trẻ quen thuộc với công nghệ, giáo viên lớn tuổi thì quen với phấn trắng bảng đen, đấy đã là không đồng đều rồi. Chưa kể không phải giáo viên nào cũng có laptop, rồi đời mới đời cũ, nhà trường chưa có trang bị máy tính cho giáo viên. Ở nhà, đường truyền Internet chập chờn, hoặc giáo viên ở trọ nên gói WiFi có hạn. Ở trường tư giáo viên được hỗ trợ vì trường tư có ngân sách, hạ tầng công nghệ. Còn đa số giáo viên trường công chưa sẵn sàng để dạy học online, công cụ khai hoang không được trang bị đầy đủ.

Ngoài ra, các giáo viên chưa được tập huấn về khía cạnh để hiểu tâm lý học sinh và thiết lập mối quan hệ của các em khi chuyển đổi phương pháp học tập, để giúp học sinh tinh thần tự kỷ luật khi lên môi trường online. Thầy cô chỉ tập huấn về một số kỹ thuật online nhưng thách thức online không phải giảng bài mà căn bản học sinh Việt Nam thiếu kỹ năng tự quản, tự học. Bây giờ các em chỉ có màn hình, không gian không có, việc học sẽ sao nhãng, miễn cưỡng" - bà Uyên Phương phân tích.

Từng chứng kiến và trải qua những câu chuyện của đồng nghiệp khi dạy online cho học sinh tiểu học ở nước ngoài, bà Phạm Ngọc Quế Anh - đang học tiến sĩ giáo dục Trường ĐH Texas, Mỹ - cho rằng so với việc dạy học bằng "phấn trắng, bảng đen" thì việc dạy học online lại càng mang lại những thử thách lớn cho chính giáo viên.

"Là một giáo viên, tôi nghĩ ai cũng mong muốn mang lại cho học trò những tiết học chất lượng, đảm bảo các yêu cầu và mục tiêu của môn học. Nhưng một số vấn đề khác phát sinh trong dạy học online như lỗi mạng, học sinh lúng túng trong việc tương tác với giáo viên, cách sử dụng các phần mềm… cũng khiến giáo viên gặp không ít áp lực và cần được cảm thông, chia sẻ" - bà Quế Anh nói.

Theo bà Quế Anh: "Trong giai đoạn hiện nay, phụ huynh chính là người tương tác trực tiếp, dễ dàng với con. Vì vậy, tôi nghĩ sự tương tác giữa giáo viên và phụ huynh cần thắt chặt hơn nữa để có thể hỗ trợ, chia sẻ và cảm thông trong việc dạy và học hiệu quả hơn".

Dễ "tụt mood"

Ngoài áp lực, cô H.G. cho rằng không riêng mình mà hầu như giáo viên dạy online, nhất là cấp tiểu học, phải mang nỗi lo là dạy sao cho không để phản ảnh khó, khổ, than phiền đến ban giám hiệu. "Lãnh đạo nhà trường luôn nhắc nhở, kiểm tra công tác chuyên môn, xử lý tiếp nhận phản hồi từ phụ huynh. Lỡ có một phụ huynh chưa hiểu hết câu chuyện phản ảnh giáo viên dạy thế nọ thế kia thì rất "tụt mood" (mất hứng - PV). Lo lắng, áp lực, căng thẳng là điều nhiều giáo viên không nói ra nhưng trong lòng luôn nặng trĩu" - cô H.G. tâm tư.

Nguồn: https://tuoitre.vn/day-hoc-online-mot-tiet-day-tram-mat-nhin-20210912213101528.htm