Tài liệu của Bộ giáo dục hướng dẫn về ứng dụng CNTT trong dạy học

Việc ứng dụng CNTT trong lớp học đang từng bước chuyển đổi phương pháp  dạy và học  truyền thống sang phương pháp  dạy học tích cực, giúp người dạy và người học truyền cảm hứng, tư duy, sáng tạo,  chủ động  hiệu quả.

Tác động của chuyển đổi kỹ thuật số đối với giáo dục là gì? 
      Trong thời gian gần đây, khi đại dịch Covid-19 diễn ra trên toàn cầu đã ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực của đời sống, giáo dục và đào tạo cũng không  ngoại lệ.  Tại Việt Nam, nhiều cơ sở giáo dục và  trường học đã áp dụng  dạy học trực tuyến trong  thời gian bùng phát Covid-19 và  sau đó, tuy nhiên phương pháp trực tuyến vẫn gặp phải những thách thức về công nghệ, phương pháp đánh giá, v.v. Việc giảng dạy cách đây nhiều năm, vẫn còn khá nhiều trường chưa quen với hình thức đào tạo này,  cơ sở vật chất, hạ tầng thông tin chưa đảm bảo để thực hiện giảng dạy theo hướng hiệu quả và phát huy hết khả năng  của người học.  Tuy nhiên, với xu hướng phát triển công nghệ hiện nay, việc tiếp cận công nghệ trong dạy và học  trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn. Sự phát triển của các ứng dụng trên nền tảng di động, mạng xã hội giúp người dùng dễ dàng tương tác mọi lúc, mọi nơi đã tạo điều kiện cho giáo dục trực tuyến phát triển lên một tầm cao hơn.  Nền tảng cơ bản của chuyển đổi số trong giáo dục dựa trên cơ sở vật chất, hạ tầng thông tin, cơ sở dữ liệu số chuyên ngành,  chủ trương, chính sách và đội ngũ cán bộ lãnh đạo, công chức, viên chức, người dạy, người học ... 
      Cuộc cách mạng công nghệ 4.0 được đặc trưng bởi 4 nhóm công nghệ chính: (i) Công nghệ số: AI, Big data, IoT, Blockchain, Cloud, Autonomous Robot, Simulation, Quantum Computing; (ii) Vật lý mới và vật liệu mới: nano, in 3D, quang điện, ô tô tự lái, xe điện, thiết bị bay; (iii) Sinh học: Tế bào gốc, Phi thuyền sinh học, Cảm biến sinh học, Công nghệ thần kinh, Y học cá nhân, Hình ảnh y sinh  và (iv) Năng lượng và Môi trường: Vệ tinh nhỏ, Công nghệ  gió, Lưới điện thông minh, Công nghệ pin, Năng lượng đại dương.  Sự kết hợp của Công nghiệp 4.0 với dữ liệu số và các công nghệ khác nhau được coi là bước phát triển đột phá của chuyển đổi số, góp phần thay đổi sâu sắc đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế…

Một số giải pháp chung thúc đẩy chuyển đổi số trong giáo dục đào tạo 
 

•  Phổ biến, tuyên truyền, nâng cao nhận thức và trách nhiệm, thông suốt về tư tưởng và quyết tâm hợp lực thực hiện chuyển đổi số trong toàn ngành giáo dục, đến từng địa phương, nhà trường, giảng viên, giáo viên, cán bộ quản lý; xây dựng văn hoá số trong ngành giáo dục. 
• Tiếp tục đẩy mạnh triển khai Chính phủ điện tử, hướng đến Chính phủ số trong toàn ngành. Trong đó chú trọng triển khai hoàn thiện hệ thống CSDL toàn ngành GDĐT (giáo dục phổ thông và giáo dục đại học) kết nối, liên thông, chia sẻ dữ liệu từ Trung ương đến địa phương, nhà trường và đồng bộ với các CSDL quốc gia, CSDL chuyên ngành khác góp phần hình thành CSDL mở quốc gia; thực hiện số hóa triệt để, sử dụng văn bản điện tử, sổ sách học bạ sổ điểm điện tử thay thế văn bản, tài liệu giấy; hoạt động chỉ đạo, điều hành, giao dịch, họp, tập huấn được thực hiện chủ yếu trên môi trường mạng. 
• Tăng cường kết hợp công nghệ như Big data, AI, Blockchain… với cơ sở dữ liệu số chuyên ngành nhằm xây dựng các hệ thống thu thập thông tin đưa ra các dự báo, dự đoán và tạo ra các ứng dụng, dịch vụ phù hợp đến từng đối tượng người học. 
• Hoàn thiện cơ sở hạ tầng mạng đồng bộ, thiết bị công nghệ thông tin thiết thực phục vụ dạy - học, tạo cơ hội học tập bình đẳng giữa các vùng miền có điều kiện kinh tế xã hội khác nhau, ưu tiên hình thức thuê dịch vụ và huy động nguồn lực xã hội hóa cùng tham gia thực hiện.
• Đẩy mạnh phát triển học liệu số (phục vụ dạy - học, kiểm tra, đánh giá, tham khảo, nghiên cứu khoa học); hình thành kho học liệu số, học liệu mở cho toàn ngành,  kết nối với thế giới, đáp ứng nhu cầu tự học, học  suốt đời và thu hẹp khoảng cách giữa các vùng miền; tiếp tục đổi mới phương pháp dạy và học trên cơ sở ứng dụng công nghệ số, khuyến khích và hỗ trợ áp dụng các mô hình dạy và đào tạo mới dựa trên  nền tảng số. 
• Triển khai mạng xã hội giáo dục có sự điều hành, chỉ đạo thống nhất, tạo môi trường số kết nối, chia sẻ giữa cơ quan quản lý giáo dục, nhà trường, gia đình, giáo viên, giảng viên và học sinh; phát triển các khóa học trực tuyến mở; triển khai hệ thống học tập trực tuyến dùng chung cho toàn ngành phục vụ công tác đào tạo giáo viên và hỗ trợ giáo dục vùng khó khăn.
• Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý, nhà giáo kiến thức, kỹ năng CNTT, an toàn thông tin cần thiết để tác nghiệp trên môi trường số, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số.

Với những nội dung đề cập ở trên phần nào đã cho thấy được tầm quan trọng của chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo. Từ những khía cạnh được phân tích, hi vọng sẽ mở ra hướng đi mới trong ngành giáo dục, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin truyền thông, sẽ giúp cho ngành giáo dục nước nhà ngày càng phát triển và tiệm cận với sự phát triển chung của thế giới.